Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri’nin El Cezire eyaletinde sivil bir idare kurmasının ardından ülkenin bölünmeye doğru gidiyor.

ABD’nin nüfuzunu korumak ve yönetimin İngiltere eksenli sivillere geçmemesi için Sudan’da geçen nisan ayında başlatılan savaş halen sürüyor. Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) arasında bölünmeye doğru giden çatışmaların sürdüğü Sudan’da halk ise açlıkla savaşıyor. Ayrıca savaş nedeniyle milyonlarca insan yerlerinden edildi ve göç etmek zorunda kaldı.

Son olarak Sudan’da ordu ile çatışan Hızlı Destek Kuvvetleri, sürpriz bir hareketle ülkenin merkezinde El Cezire eyaleti için sivil bir idarenin kurulduğunu duyurdu.

Bu gelişme, birçok kişinin bölgedeki bazı ülkelere benzer bir senaryoyla ülkenin bölüneceği ve çatışmanın iki tarafı tarafından paylaşılan nüfuz alanlarına dönüşeceği yönündeki korkusunu güçlendiriyor.

Hızlı Destek Kuvvetleri, El Cezire eyaletinde 31 üyeli ‘Sivil Kurucu Konseyi’ni oluşturarak **Sıddık Ahmed’**i de konsey başkan olarak seçti. Eyalette sivil toplum liderleri ve sivil toplum kuruluşlarının büyük bir varlığı bulunuyor.

Sivil İdare Başkanı Ahmed, seçilmesinin hemen ardından eyaletin başkenti Vad Madani’de bir basın toplantısı düzenleyerek, büyük zorluklara rağmen federal yönetim için sağlam temeller oluşturma sözü verdi.

Ahmed, orduya ait savaş uçaklarının evleri hedef almasını kınayarak, vatandaşlardan bölgedeki evlerine dönmelerini istedi.

Ordu, 18 Aralık’ta eyaleti o tarihten bu yana kontrol altında tutan Hızlı Destek Kuvvetleri’nin saldırısına uğrayınca, güçlerini Vad Medeni üssünden çekmişti.

Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), Eylül ayında, Ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah el Burhan’ın, geçici hükümetini taşıdığı Port Sudan şehrinde sivil bir hükümet kurması halinde, kendi güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerde bir otorite kurma tehdidinde bulunmuştu.

Sudan’da ABD-İngiltere Egemenlik Çatışması

Washington, 30 yıldır Sudan’da nüfuzunu koruyan Ömer El Beşir’i 2019 yılında protestolar sonucu devirip, ardından egemenliği elinde tutabilmek için Sudan ordusunu devreye sokmuştu.

21 Ağustos 2019 tarihinde imzalanmış ve ilk başta askerlerin Başkanlık Konseyi’ne başkanlık etmesi kararlaştırılmış daha sonra İngiltere ve Avrupa’ya yakın sivil bileşenlere Kasım 2021’de Konsey’e başkanlık etmeye başlaması konusunda anlaşma sağlanmıştı. ABD ordu ile kurduğu egemenliği, sivillerin yani siyasi partilerin eliyle İngiltere’ye geçmesini engellemek için Sudan Savunma Bakanı Korgeneral Yasin İbrahim ile 21 Eylül 2021 tarihinde yani sivillerin görevi devralma tarihinden iki ay önce yaptığı açıklamada bir darbe girişiminin önlendiğini duyurdu. Ardından hükümetin feshedilmesi talepleri gündeme geldi ve fiilen feshedildi ve anayasa belgesi sona erdi. Bugün ise aynı senaryo tekerrür ediyor.

Sudan’da 5 Aralık 2022 tarihinde Çerçeve Anlaşması imzalanmıştı. Çerçeve Anlaşması, 6 Nisan 2023 tarihinde nihai imzanın atılmasını ve 11 Nisan 2023 tarihinde de sivil hükümetin kurulmasını öngörüyordu fakat 15 Nisan 2023 tarihinde ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında aniden şiddetli çatışmalar patlak vermişti. Böylece yeniden aynı senaryo ile iktidarın İngiltere eksenli sivil yönetimin eline geçmesi önlenmişti.